Majeranek, lebiodka majeranek, majeranek ogrodowy (Origanum majorana L.) to gatunek roślin należący do roślin jasnowatych. Dziko rosnący majeranek to włoskie oregano.
Jak zbierać majeranek?
Majeranek to roślina przyprawowa osiagająca wysokość 20-40 cm z małymi listkami i białymi lub różowymi kwiatkami. Ma bardzo silny aromat. Kwitnie w czerwcu i lipcu. Istnieją odmiany jednoroczne, dwuletnie i byliny. Dwie pierwsze bardzo wrażliwe na mróz. Byliny radzą sobie w mroźne zimy. Zdobyłam majeranek odmiany kaukaskiej i zimuje w moim ogrodzie już ładnych parę lat. Suszony bez problemu możemy kupić, lecz ten z własnego ogrodu ma o wiele intensywniejszy aromat.
Poza tym przyjemnie jest patrzeć jak rośnie ziółko, które sami posadziliśmy, wąchać je, a potem zbierać owoce swojej pracy. Dlatego warto zarezerwować w ogrodzie miejsce dla ziół lub chociaż skrzynkę na balkonie.
Suszone zioła to skarb w każdej kuchni, szczególnie zimą.
Liście majeranku zbiera się przed kwitnieniem, można też w trakcie kwitnienia. Ziele do suszenia najlepiej zebrać przed południem w słoneczny dzień. Gdy pierwsze liście zetniemy w czerwcu bardzo szybko odrosną i zbiory możemy ponowić. Jednak, by ponowić zbiory nie możemy wyciąć całej kępy. Zostawmy 1/3 lub przynajmniej 1/4 liści, aby roślina mogła przetrwać, a potem odrosnąć. Do suszenia nadają się tylko zdrowe, zielone liście. Pożółkłe lub uszkodzone przez szkodniki odrzucamy. Najlepszy aromat na zimowe zapasy ma suszone ziele majeranku, wiec najlepiej je ususzyć.
Jak najlepiej suszyć majeranek?
- Możemy powiązać ścięte łodyżki w luźne pęczki i zawiesić łodyżkami do góry w ocienionym miejscu, np. pod balkonem lub innym zadaszeniem. Ważne dla zachowania aromatu jest suszenie w miejscu pozbawionym słońca i przewiewnym, bo nie ciepło jest tu najistotniejsze.
- Możemy ułożyć ścięte łodyżki na arkuszu szarego papieru w mieszkaniu.
- Najszybsza metoda to suszarka do warzyw, owoców i ziół. Spełnia wszystkie warunki, by zioła zachowały pełnię aromatu i właściwości zdrowotnych. Zrobi to najszybciej, najkrócej, zapewni przewiew i odpowiednią temperaturę. Optymalna temperatura do suszenia dla większości ziół to 35°C. Nawet najprostszy model automatycznie wyłącza grzałkę i nie dopuści do przegrzania Zbrunatnienie listków świadczy o zbyt wysokiej temperaturze suszenia. Temperatura powyżej 60°C może pozbawić zioła niektórych właściwości leczniczych i aromatu. Wystarczy kilka razy po parę godzin w suszarce, by ususzone zioła zakręcić w słoiczku. Dobrze wysuszone zioła powinny mieć naturalną barwę, liście powinny się kruszyć a grubsze łodyżki łamać z charakterystycznym trzaskiem.
- Wysuszone listki zsuwa się z łodyg , grube i twarde łodygi, które są pozbawione zapachu odrzucamy. Przechowywać w zakręconym słoiczku lub puszce. Zachowają wtedy trwałość do następnych zbiorów.
W tradycyjnej polskiej kuchni majeranek jest niezastąpiony. Dodawany jest do wszystkich ciężkostrawnych potraw, jak np. grochówka, zupa fasolowa, żurku czy tłustych mięs: baraniny, gęsiny, kaczki. Jest konieczny przy wyrobie kiełbas.
Świetnie komponuje się z szałwią, rozmarynem i tymiankiem. Znajduje zastosowanie w przemyśle spożywczym (likiery, nalewki) i kosmetycznym (mydła, perfumy).
Właściwości lecznicze majeranku
Właściwości przeciwzapalne majeranku można użyć w leczeniu chorób skóry, a nawet oczu (np. zapalenie spojówek), włącznie z tymi wywołanymi przez alergie. Twarz przemywana naparem z majeranku staje się mniej „tłusta” oraz znikają przebarwienia i wypryski.
Pomocny będzie także przy przeziębieniu i grypie. Działa rozgrzewająco, ułatwia oddychanie, a maść majerankowa stosowana przy katarze działa antybakteryjnie, ściągająco i przeciwzapalnie (do kupienia w aptece za 2 złote).
Jeśli zaś mamy w domu dzieci, to przyda się olej majerankowy, gdyż zmniejszy obrzęki i siniaki. Wystarczy oliwę lub olej połączyć z majerankiem w proporcji 1:3.
Zbawienny ma wpływ na nasz układ trawienny, wszystkie ciężkostrawne dania czyniąc lżej strawnymi. Jest świetny, by pobudzić wydzielanie żółci, tym samym przyspieszyć oczyszczanie wątroby. Tu można używać do potraw oleju lub oliwy, w którym był macerowany majeranek.
Napar z majeranku pomaga w niestrawności, przynosi ulgę przy wzdęciach, leczy nawet biegunkę. Napar leczy także nieżyty żołądka i jelit oraz kolkę jelitową u dzieci i osób starszych.
Ziele majeranku ma właściwości przeciwutleniające, które zapobiegają m.in. jełczeniu tłuszczów. Majeranek dodany do smalcu nie tylko poprawia jego smak, ale sprawia, że można go dłużej przechowywać.
Używajmy majeranku jako przyprawy. Cieszmy się jego smakiem oraz pozytywnym wpływem na procesy trawienne.
NA ZDROWIE !
Na moim blogu gotuje dla Was już od 8 lat. Uwielbiam dzielić się moimi domowymi przepisami, które smakują mojej rodzinie. Koniecznie daj znać, jak smakowały Ci moje przepisy w komentarzach 🙂
